Boulogne-sur-Mer (lage stad)

Ik verlaat nu de hoge stad of bovenstad en trek naar het lager gelegen stadsdeel of benedenstad van Boulogne-sur-Mer. Ik merk op elektriciteitskasten langs de weg of op zijgevels van woningen prachtige en kleurrijke muurschilderingen op. Het is echt genieten van deze creatieve pareltjes. Dankzij het Street Art Parcours Festival zijn de muren verspreid over de stad versierd met gigantische kunstwerken. De eerste editie van het festival vond plaats in de zomer van 2016. Sindsdien wordt de openbare kunstcollectie in Boulogne elk jaar uitgebreid met een aantal muurschilderingen. Niet alleen gemaakt door lokale straatkunstenaars, maar ook door internationaal befaamde artiesten. Het is hier echt een openluchtmuseum dat je eigenlijk heel het jaar door kan zien. Men heeft na vijf edities van het Street Art Parcours Festival een tentoonstelling gemaakt die rijk is aan 43 fresco’s om in alle delen van de stad te bewonderen. Verrassen, tot nadenken zetten en uw nieuwsgierigheid wekken, dat is het doel van het street-art parcours in Boulogne-sur-Mer.

Ik kom aan op het plein Place Dalton en zie de kerk Saint-Nicolas. Momenteel bruist het hier van het leven omdat er een markt bezig is. Op de markt worden er verschillende producten verkocht. De kerk Saint-Nicolas kijkt al sinds de 12^de eeuw uit op het typische Place Dalton van Boulogne-sur-Mer. Het lijkt wel of deze kerk altijd al onderdeel was van het decor. Deze kerk heeft een bijzonder plekje in de harten van de inwoners. Allereerst omdat het de oudste kerk van het laaggelegen stadsdeel is, maar ook en vooral omdat Sint Nicolaas de beschermheilige van kinderen, marktlieden, reizigers en... zeevaarders is. In de benedenstad woonden vanouds de vissers en andere zeelieden. In 1208 wordt de kerk voor het eerst benoemd. Door heel de geschiedenis heen heeft de kerk een belangrijke rol gespeeld in het leven van de stad: tijdens de grote pestuitbraak van 1596 maar ook tijdens de twee wereldoorlogen. In 1492 werd de kerk geplunderd toen de benedenstad werd belegerd door de Engelse troepen. In de 16^de en 17^de eeuw werden diverse herstelwerkzaamheden uitgevoerd en in de 18^de eeuw, toen het schip te klein en vervallen was, werd een nieuw schip gebouwd. De kerk Saint-Nicolas is in een sobere stijl gebouwd maar loopt over van allerlei details die liefhebbers van architectuur niet zullen ontgaan. De voorgevel en het schip uit de 18^de eeuw verlengen de dwarsbeuk en het koor, die uit de gotiek dateren. Bovenop de kruising staat een kleine vieringtoren, met daarop een grote torenspits bedekt met lei. Op de gevel in een nis heeft beeldhouwer John Hopkins in de 19^de eeuw een beeld gemaakt van Sint Nicolaas en drie kinderen die hij uit een pekelvat redde.

Boulogne-sur-Mer heeft heel veel leuke winkels. De meeste kan je vinden in de winkelstraten rondom het plein Place Dalton. In één van de winkelstraten (Rue Adolphe Thiers) nabij Place Dalton zie ik 2 muurschilderingen tegenover elkaar. Deze 2 kunstwerken kijken als het ware elkaar aan. Eén van de muurschilderingen is van een Argentijnse kunstenaar. Ik kan tussen de 2 muurschilderingen een sculptuur zien van een koppel die de tango aan het dansen is. Ondertussen was er ook een straatartiest naast de sculptuur muziek aan het spelen. Een beetje verder in de straat zie ik een klein boekenkastje met erin enkele boeken, die iedereen kan ontlenen. De plaatsing hiervan is een actie gedaan door de Lions club, met één van hun culturele projecten.

Ik bereik de rivier Liane en zie in de nabijheid het standbeeld van Frédéric Sauvage (1785 - 1857). Hij is geboren in Boulogne-sur-Mer en heeft de scheepsschroef uitgevonden om door stoommachines aangedreven schepen voort te stuwen. Een beetje verder kan ik een scheepsschroef op een sokkel zien.

Ik steek de rivier Liane over via de Marguet-brug. De Marguet-brug was aan het begin van de vorige eeuw de verplichte oversteekplaats op de Liane. De brug werd ingehuldigd op 28 september 1853 en verving een dienstbrug gebouwd onder Napoleon I. Tussen 1955 en 1958 werd het hersteld na een verzakking. Het dient ook als een dam die bedoeld is om de overstromingen van de Liane naar zee te evacueren, het niveau van de jachthaven te regelen en de impact van de getijden in de Liane-vallei te beperken. Bij deze dam is er een passerelle of speciaal gebouwde doorgang voorzien, opdat paling en andere vissoorten doorgang hebben. Tussen deze Marguet-brug en de verder gelegen brug Entente Cordiale is er een aanlegplaats voor vele plezierboten. Ook kan je hier vele meeuwen zien nabij de Marguet-brug op de oever van de rivier Liane. Ook aan de andere kant van de rivier Liane liggen er enkele kleine plezierboten.

 

Ik ga de vissershaven en jachthaven aan de andere kant van de Marguet-brug nog gaan verkennen. Het Napoleon bassin dat ik zie is afgesloten door een sluis en biedt plaats aan ongeveer 150 boten en werd in halfronde vorm aangelegd door het leger van Napoleon. Boulogne-sur-Mer heeft een lange geschiedenis met zijn haven die de evolutie van de ontwikkeling van de stad heeft bepaald. Boulogne-sur-Mer heeft de grootste vissershaven van Frankrijk. Vissersschepen varen er dan ook elke dag in en uit. Elke dag worden hier meer dan 70 verschillende vissoorten gelost en verkocht. Van de vangst tot de verwerking, van de verkoop tot de distributie van zee-producten, van opleidingen tot ontwikkelingsresearch. Alle activiteiten die met visserij te maken hebben zijn hier terug te vinden. De haven heeft ook militaire, transport- en plezierfuncties die de evolutie in de 19^de en 20^ste eeuw sterk hebben gekenmerkt. Eeuwenlang was het één van de voornaamste havens voor passagierstransport naar Groot-Brittannië, maar de komst van de Kanaaltunnel heeft daar een einde aan gemaakt. De laatste veerdiensten naar Dover zijn in 2010 stopgezet.

Ik keer terug en volg nu de rivier Liane in de richting van de zee. Ik kan nabij de Marguet-brug een groot anker zien en langs de kade zal je op 2 verschillende locaties navigatieboeien kunnen vinden.  Aan de Gambetta kade kan ik vele viskramen zien naast elkaar waar er veel verse vis verhandeld wordt. Tussen de kramen merk ik versierde standbeelden op van een man en een vrouw in traditionele kledij, die beiden op een sokkel staan. Dit zijn voorstellingen van Batisse en Zabelle, de reuzen van Boulogne-sur-Mer. Ik kan ze hier zien in een kleinere versie. Hun outfit symboliseert de stad en haar tradities. De echte reuzen zijn 3,8 meter hoog en 60 kg zwaar en dit wordt gedragen door één persoon. Ze worden vooral gebruikt tijdens kustfestivals en regionale bijeenkomsten van reuzen. Zabelle draagt een ronde hoofdtooi in witte kant. Haar schouders zijn bedekt met een witte sjaal die contrasteert met het zwart van haar jurk. Haar wat strenge blik wordt heel duidelijk versterkt door de houding waarin ze wordt weergegeven met beide handen op de heupen. Zabelle wordt meestal vergezeld door haar man Batisse. Hij is een visser en draagt een visserskostuum. Dit bestaat uit een zwarte broek, een rode blouse, een pet en een sjaal om de nek. Op zijn linkerschouder kan je een vissersnet zien.

Een beetje verder kom ik het kunstwerk “Shake hands” tegen aan de Gambetta kade. Het werd in 2004 onthuld en herdenkt de vriendschappelijke verstandhouding tussen Engeland en Frankrijk. In het kunstwerk kan je een uitsnijding zien in de vorm van Engeland aan de linkerkant en in de vorm van Frankrijk aan de rechterkant. Dit beeld bestaat uit wit gelakt staal en staat op een marmeren sokkel.

Ik kom aan bij de toeristische attractie Nausicaá, dit is een zee-centrum waar je meer te weten komt over het onderwaterleven. In de jaren 1980 stond hier een casino en de toenmalige burgemeester Guy Lengenge wou het pand een nieuwe bestemming geven. Toen hij in 1977 werd verkozen tot burgemeester had hij al besloten om de stad een nieuw aquarium te schenken en de locatie van het oude casino bleek hier de perfecte locatie voor. Nausicaá werd vanaf 1991 opengesteld voor het publiek en ontving sindsdien miljoenen bezoekers. Sinds de opening is Nausicaá constant gegroeid. Zo werden in 1994 al de eerste kwallen toegevoegd aan het aquarium. In 2018 vond een grondige renovatie van het aquarium plaats. Het groot aquarium heeft nu een volume van 10.000 m³ en is daarmee het grootste aquarium in Europa. Het museum omvat aquaria en terraria waarin zich ongeveer 60.000 diersoorten bevinden van over de gehele wereld. Ook het leven in lagunes, koraalriffen en andere oeverbiotopen wordt toegelicht. Niet alleen vissen en typische zeeorganismen, maar ook pinguïns, kaaimannen en leguanen zijn in het zee-centrum aan te treffen. Ikzelf ben het centrum niet gaan bezoeken. Aan de achterkant kon ik wel via een glazen wand kijken naar een zeeleeuwen show.

Aan de achterkant van Nausicaá heb je zicht op de pier en het strand. Een beetje verder zie ik een opmerkelijk groot stadbeeld van Generaal San Martin. San Martin is een nationale held in Argentinië, maar ook een belangrijk figuur voor Boulogne-sur-Mer. Dit bronzen beeld op een voetstuk van steen laat de Argentijnse generaal zien op een dravend paard, met een vlag in de hand en aan zijn voeten: “De Republiek” die hem een laurierkroon aanbiedt. Aan de andere kant van het standbeeld zijn diverse gevechtsmaterialen te zien, zoals sabels, kanonnen en geweren. San Martin, bevrijder van Argentinië in 1816, van Chili in 1817 en van Peru in 1821, die toen onder de Spaanse macht vielen, is een waar icoon in Zuid-Amerika. Maar waar komt het eerbetoon in Boulogne-sur-Mer dan vandaan? Nadat de landsheld weigerde de macht over te nemen in Argentinië, vertrok hij in 1824 samen met zijn gezin richting Europa. Hij verbleef een tijdje in Brussel en kwam toen naar Frankrijk. Maar in 1848 vlucht hij voor de onrust in Parijs en besluit naar Engeland te vertrekken. En zo ontdekt hij Boulogne-sur-Mer. Tijdens een reis tussen Parijs en Londen wordt San Martin ziek. Hij wordt gedwongen om te stoppen in Boulogne-sur-Mer. Hij ontdekt een levendig stadje en wordt er meteen verliefd op. Hij verblijft er twee jaar, tot aan zijn dood in 1850. Nadat hij hier in 1850 stierf, werd zijn lichaam elf jaar lang in de crypte gelegd voordat hij naar zijn vaderland werd gerepatrieerd. Een aantal landgenoten die een bezoekje brachten aan Boulogne-sur-Mer komen voor het eerst met het idee van een eerbetoon. Na een geldinzameling in Parijs en Buenos Aires wordt het standbeeld van 8,70 meter hoog binnen negen maanden gemaakt. Het standbeeld werd op 24 oktober 1901 ingewijd en is nog steeds een belangrijke bedevaart plek. Argentijnen die door Frankrijk reizen stoppen dan ook vaak in Boulogne-sur-Mer om hun held eer te betonen.

 

Een beetje verder zie ik het monument van een bronzen adelaar die een landing maakt op een bol. Dit monument is opgedragen aan kapitein Ferdinand Ferber die een luchtvaartpionier was. Hij hielp tussen 1898 en 1901 om het werk van Otto Lielienthal (uitvinder en ontwerper van vele zweefvliegtuigen) en de gebroeders Wright (twee pioniers in de geschiedenis van de luchtvaart) bekend te maken en te ontwikkelen in Frankrijk. Hij ontwikkelde ook een reeks vliegtuigen. Hij heeft de dood gevonden in de omgeving van Boulogne-sur-Mer op 20 september 1909. Het monument werd ingehuldigd op 9 juli 1911. Het historische monument stond op een sokkel die tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest werd. De bronzen adelaar werd in het museum van Boulogne-sur-Mer gedeponeerd en is dan ook het enige bewaard gebleven element. Er werd hier nabij het strand een nieuw monument opgericht in 1994 met de originele adelaar.

Ik fiets langs het strand naar een hoger gelegen punt waar ik een uitzicht heb op het volledige strand van Boulogne-sur-Mer. Eb legt een enorm gebied van vlak, hard zand bloot. Dit is ideaal voor strandzeilen. Je kan de kleine stoelen op wielen hier zien waarmee ze dan over het strand denderen met de wind in hun zeil. Strandzeilen is hier een populaire activiteit omdat de omstandigheden ideaal zijn. Nadien keer ik terug en bij het zee-centrum Nausicaá kan ik nog een sculptuur zien met 3 haaien boven elkaar geplaatst die tussen 2 ringen zitten. Via de treden van een typisch straatje met trap kan je het Maison de la Beurière bereiken. La Beurière is de naam van de wijk waar tot aan de Tweede Wereldoorlog de meeste zeevaarders uit Boulogne-sur-Mer wonen. Beurière komt van het woord “bure”, wat “vissershuisje” betekent in het plaatselijk dialect. Het Maison de la Beurière, gebouwd in 1870, is een typische visserswoning uit begin 1900. Maison de la Beurière is nu een museum dat het leven van een visser in vervlogen tijden vertelt. Het is gevestigd in een huis waar ooit een visser woonde. Ik ben dit museum niet gaan bezoeken.

Ik kom nu een speeltuin tegen en het leuke hieraan is dat de speeltuigen de vorm hebben van een boot of van zeedieren. Ik keer vervolgens terug naar mijn wagen en geniet nog van de verschillende muurschilderingen die ik hier tegenkom. Ik maak nog een stop bij het kerkhof “Boulogne Eastern Cemetery”. Het is een Britse militaire begraafplaats met slachtoffers uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. De begraafplaats heeft een langwerpige vorm en de grote meerderheid van de grafstenen zijn liggend ingeplant wegens de onstabiele ondergrond. Ik zie ook enkele statige en grote grafmonumenten op het kerkhof. Vanaf het kerkhof is het klimmen met de fiets naar boven om naar mijn wagen te gaan.